Het wordt in de Utrechtse regio steeds moeilijker om aan een sociaal huurhuis te komen. Er wordt te weinig gebouwd, en daardoor lopen de wachttijden verder op. Dat wordt voorlopig niet beter, omdat er vooralsnog te weinig geschikte bouwlocaties zijn en de verhuurderheffing voor de corporaties verder stijgt. Dat blijkt uit de Regionale Corporatiemonitor 2019 die het Regioplatform Woningcorporaties Utrecht (RWU) vandaag publiceerde. Als dit niet verandert, is het risico reëel dat de nijpende situatie op de huizenmarkt nog jaren aanhoudt. Dat is geen goed nieuws voor ieder die op zoek is naar een (andere) woning.
De sociale huurvoorraad van corporaties in de U16 regio groeit maar mondjesmaat. De laatste drie jaar zijn er per saldo 1.500 sociale huurwoningen bijgekomen, terwijl die eigenlijk jaarlijks nodig zijn om de groeiende behoefte enigszins op te vangen. Door het gebrek aan locaties, dan wel het feit dat daar te vaak sprake is van uitstel of vertraging, kunnen corporaties te weinig bouwen. Zo bouwden de corporaties in 2018 nog niet de helft van wat nodig is (771 nieuwe huurwoningen).
De corporaties hebben tot en met 2023 plannen voor 8.700 nieuwe woningen. Dat is goed nieuws, maar er gaan ook woningen af (ongeveer de helft van dit aantal) vanwege sloop en verkoop. Zelfs als alle locaties op tijd gereed zijn, voegen corporaties jaarlijks maximaal 900 huizen toe. Dat is onvoldoende en daardoor loopt het tekort eigenlijk alleen maar verder op. Daarbij is nog onduidelijk welke impact de recente stikstofuitspraak van de Raad van State op deze plannen heeft.
De wachttijd voor een sociale huurwoning is inmiddels tot recordhoogte gestegen, en bedraagt nu gemiddeld 11,7 jaar voor doorstromers en gemiddeld 9,2 jaar voor starters. Dat is nog nooit zo hoog geweest.
De noodzaak is groot om meer locaties in ontwikkeling te nemen en een voldoende aandeel daarvan te bestemmen voor sociale huur. Er is geld om de genoemde aantallen woningen te bouwen, maar het recente Klimaatakkoord vraagt van corporaties inmiddels ook grotere investeringen in de verduurzaming van de woningen die uiterlijk in 2050 CO2 neutraal moeten zijn, en omdat deze op termijn ‘van het gas af’ moeten.
Dat gaat knellen omdat de corporaties steeds meer belasting aan ‘Den Haag’ moeten betalen (de verhuurderheffing). Nu worden al drie maandhuren per woning per jaar aan de schatkist afgedragen. De hoogte daarvan is gekoppeld aan de WOZ waarde, en die is de laatste jaren in de Utrechtse regio juist sterk gestegen. Ondertussen stijgen de huren met niet meer dan inflatie. De corporaties maken zich dan ook zorgen of zij op termijn al deze grote opgaven wel kunnen betalen.
