Woensdag 20 maart zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten. De provincie gaat over veel maatschappelijke thema’s, waaronder de woningbouw. Waar mag worden gebouwd en hoeveel? Op dit thema valt wel degelijk iets te kiezen.
Er is een grote trek naar de Utrechtse regio. Daar zijn banen, voorzieningen en opleidingen te vinden. En Utrecht ligt nog eens heel centraal. Maar woningen zijn schaars. Een koopwoning is bijna niet meer te betalen en een huurwoning niet meer te vinden. Er moet meer worden gebouwd. Zo moeten er in onze regio tot 2040 zo’n 104.000 woningen bijkomen. Dat is bijna 5.000 woningen per jaar. Dat aantal halen we al een tijdje niet, en dat merkt iedereen die een woning zoekt.
De provincie heeft hierin een sleutelrol. Economische crisis, een belasting voor woningcorporaties, schaarste aan bouwvakkers, stijgende bouwkosten… het speelt allemaal een rol. Maar grootste oorzaak is het gebrek aan bouwlocaties. De provincie wijst die locaties aan. Al jarenlang is het beleid om vooral binnenstedelijk te bouwen. Binnen de ‘rode contouren’, zoals dat in het jargon heet.
Niet onlogisch, want we willen landschap en natuur zoveel mogelijk behouden. Maar bouwen in de stad (en het dorp) blijkt heel ingewikkeld, en duur. En omwonenden die het niet zien zitten, kunnen jarenlang procederen, met enorme vertragingen tot gevolg. Er komen daardoor dus gewoon te weinig woningen bij. Daardoor vissen steeds meer woningzoekenden achter het net.
De provincie kan daar wat aan doen door het ‘rode contourenbeleid’ te versoepelen op die plekken waar dat nodig is. Neem nou bijvoorbeeld polder Rijnenburg, ten zuiden van de A12 bij De Meern. Daar is al jaren discussie over. Laten we dat gewoon groen, gaan we er windmolens of zonnepanelen aanleggen of gaan we er een groene stad bouwen met 10.000 woningen? Daar worden veel woningzoekenden mee geholpen. Maar dat is uiteindelijk een politieke keuze.
En voor wie bouwen we? Er is voor alle groepen een tekort. De provincie maakt zich hard voor het zogenaamde middensegment, zeg maar de bouw van huurwoningen tussen € 720 en € 1.000. De verpleegsters, de politieagenten en onderwijzers die niet meer in een sociale huurwoning terecht kunnen en te ‘arm’ zijn om een woning te kopen, zijn daar op aangewezen. Het is heel belangrijk dat dit segment er komt.
Maar ondertussen neemt ook het tekort aan betaalbare, sociale huurwoningen de laatste jaren toe. Wachttijden van tien jaar en meer zijn regel geworden. Het is nodig dat overal in de provincie en de Utrechtse regio voldoende sociale huurwoningen worden bijgebouwd. De provincie kan stimuleren dat gemeenten voldoende ‘sociaal’ programmeren. Ook dat is weer een politieke keuze.
Kortom, de woningmarkt is een uiterst actueel thema waar de provincie een essentiële rol vervult. Het gaat om politieke keuzes en daarom zijn deze provinciale verkiezingen van groot belang.
Hans van Harten
Secretaris Regioplatform Woningcorporaties Utrecht
